"Yashil" tashabbuslarni qanday qo‘llab‑quvvatlanadi
Prezident 07.07.2025 yildagi O‘RQ‑1073‑son "Issiqhona gazlarining chiqarilishini cheklash to‘g‘risida"gi Qonunni imzoladi. U gazlar chiqarilishini tizimli tartibga solish va kamaytirishga, shuningdek, "yashil" tashabbuslarni rag‘batlantirishga qaratilgan. Hujjat yarim yildan keyin kuchga kiradi.
Issiqhona gazlarining chiqarilishini cheklashning asosiy tamoyillari:
-
issiqhona gazlari chiqarilishini kamaytirish sharoitida barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlash;
-
qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish ustuvorligi;
-
davlatning issiqhona gazlari chiqarilishini qisqartirish bo‘yicha xalqaro majburiyatlarini bajarish zarurati;
-
issiqhona gazlari chiqarilishi to‘g‘risidagi hisobotlarning majburiyligi va shaffofligi;
-
issiqhona gazlari chiqarilishini qisqartirish bo‘yicha maqsadli ko‘rsatkichlarning bajarilishi;
-
issiqhona gazlari chiqarilishini cheklash bo‘yicha yondashuvlarning ilmiy asoslanganligi, tizimliligi va to‘liqligi.
Qonun bilan yuridik shaxslar, yakka tartibdagi tadbirkorlar va jismoniy shaxslarga "yashil" loyihalarni amalga oshirish huquqi berilmoqda.
Shu bilan birga, bunday loyihalarni amalga oshirish natijasida erishilgan barcha qisqartirilgan issiqhona gazlari chiqarilishini kamaytirish to‘liq davlat ixtiyorida bo‘ladi. "Yashil" loyihalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar uglerod birliklari reestriga kiritiladi, bu esa shaffoflik va hisobdorlikni ta’minlaydi. Vazirlar Mahkamasi "yashil" loyihalar ijrochilarini davlat tomonidan qo‘llab‑quvvatlash choralarini, shuningdek, bunday loyihalar javob berishi kerak bo‘lgan talablarni ishlab chiqadi.
Bundan tashqari, qonunda "yashil" loyihani amalga oshirish to‘g‘risidagi hisobotda ko‘rsatilgan "yashil" loyihani amalga oshirish natijasida hosil bo‘lgan uglerod birliklarini tekshirish nazarda tutilgan. O‘zbekistonda uglerod birliklari savdosi natijasida olingan mablag‘lar belgilangan tartibda iqlim o‘zgarishiga moslashish va uning oqibatlarini yumshatish, ekologiya sohasidagi dasturlar va tadbirlarni amalga oshirish, shuningdek, atrof‑muhitni muhofaza qilish, tsirkulyar va yashil iqtisodiyot, chiqindilarni boshqarish uchun yo‘naltiriladi.
Hujjat qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 09.01.2026 yildan kuchga kiradi.
